Sevgili Kendime İyi Bakıyorum okurları,
Sizlere genel diş sağlığı ve ortodonti hakkında keyifli bir yazı dizisi hazırladım. Hastaların en çok sorduğu sorulara ve özellikle doğru bilinen yanlışlara yer vermeyi planladığım haftalık yazı dizimde en güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.
Çocuklarda süt dişlerinin düşüp daimi dişlerle değişmeye başladığı 7 yaş civarında ilk ortodonti muayenesinin yapılması gerekir. Diğer bir deyişle, 1. daimi azı dişinin sürdüğü dönem denilebilir.
Tedaviye başlama yaşı olarak spesifik bir aralık belirtmek doğru değildir. Tedaviye hangi yaşta başlanacağı ortodontik probleme bağlıdır. Ortodontik muayene sonucu tedaviye ne zaman başlanması gerektiği belli olacaktır. Bazı durumlarda -özellikle de çene gelişimi ile ilgili- büyüme gelişim zamanını yakalamak çok önemlidir.
Genellikle çene ilişkileri ile ilgili problemlerin olduğu durumlarda kullanılır. Çene darlığı, çenelerin orantısız büyümesi gibi durumlarda çene ilişkilerini düzeltmek için takıp çıkartılabilen hareketli apareylerden ya da sabit apareylerden faydalanabilir. Özellikle 8-10 yaş aralığı ortodontistler için çok önemlidir. Büyüme gelişim evreleri açısından çok önemli olan bu yaşlarda çene ilişkileri düzeltilerek asimetrik yüz gelişimi, çene eklemi problemleri gibi ciddi problemlerin önüne geçilebilir.
Çoğu problem çocuk yaşta aparey tedavileri ile kolayca çözüle bilirken kemik gelişimi tamamlanmış kişilerde çene pozisyonlarını düzeltmek ancak cerrahi bir müdahale ile yapılabilir. Ortognatik Cerrahi adı verilen bu operasyonlar ile çenelerin ilişkisi düzeltilebilir.
Süt dişlerinin zamanından önce çekilmesi diğer dişlerin bu boşluğa doğru kaymasına sebep olabilir. Bu durum o bölgeye yerleşecek olan daimi dişin düzgün çıkamamasına ya da gömük kalmasına neden olabilir. Ayrıca diğer dişlerin pozisyonlarında kaymaların olması kapanış problemleri yaratabilir.
Düşme zamanından önce süt dişi çekildiyse ve yerine gelecek olan daimi dişin sürmesine daha zaman varsa yer tutuculardan faydalanılabilir. Bu sayede diğer dişlerin bu bölgeye kayması önlenmiş olur.
Bazen süt dişleri düşme zamanı gelse bile kendiliğinden düşmeyebilir. Arkasından gelecek olan kalıcı dişin sürmesine engel olup farklı bir pozisyondan çıkmasına neden olabilir. Bu gibi durumlarda süt dişinin kendiliğinden düşmesi beklenilmeden alınır.
Ayrıca kalıcı dişlere yeterli yer olmadığı durumlarda ortodontist kararı ile seri çekim ya da sürme rehberliği yapılarak sürecek olan dişlerin daha düzgün gelmesi sağlanabilir.
Genellikle tel tedavisine 2. azı dişleri hariç diğer tüm dişler sürdüğünde başlanır. Böylelikle teller ağızdayken diğer dişlerin sürmesini beklemek gerekmez. Bu da yaklaşık 12 yaş civarına denk gelir. Ancak kişiden kişiye diş sürme yaşı farklı olabilir. Daha erken dönemde başlama imkanı olabilir. Ayrıca bazı durumlarda ortodontistiniz tüm dişlerin sürmesini beklemeden tel tedavisine geçmeyi ön görebilir. En doğru kararı ortodontistiniz verecektir.
Aparey tedavileri çene ilişkilerine yönelik tedaviler olduğu için büyüme gelişim dönemleri önemlidir. Ancak tel tedavileri diş pozisyonlarını düzeltmek içindir. Ağız ve diş sağlığı uygun olan kişilerde her yaşta yapılabilir.
Invisalign tedavisi, telsiz ortodontik tedavi ya da şeffaf plaklar ile ortodontik tedavi olarak bilinen bir tedavi yöntemidir. Çocuklarda tüm daimi dişlerin sürmesinden itibaren uygulanabilir. Yetişkinlerde ise tel tedavilerinde olduğu gibi ağız ve diş sağlığı uygun olduktan sonra yaşın hiçbir önemi yoktur.
Ortodontik tedavilerde ortalama tedavi süresi 1-2 senedir. Bu süre ortodontik problemin derecesine göre değişir. Aparey tedavilerinde ise süre daha kısadır.
Bu hafta ortodontik tedavilerde zamanlamanın önemine değindik. Önümüzdeki haftanın konusu Yetişkin Ortodontisi ve Tedavi Alternatifleri. Sizde merak ettiklerinizi bana sorabilir hatta yazıların konusunu birlikte oluşturabiliriz.